یکی از کارهای مهمی که اکسل انجام می دهد ، عملیات و محاسبات ریاضی است. ما می توانیم در اکسل با کمک فرمول نویسی بسیار راحت شروع به انجام محاسبات ریاضی کنیم.

این فرمول ها قرار نیست که فرمول های خیلی پیچیده و یا سختی باشند. فرمول ها می توانند بسیار ساده باشند و به ما در انجام عملیات ریاضی کمک کنند.

برای نوشتن یک فرمول ما به 3 جزء اصلی احتیاج داریم.

اول : علامت مساوی (=)

دوم : داده عددی

سوم : عملگر محاسباتی

ابتدا یک صفحه جدید باز کنید. حالا روی A1 کلیک کنید. در سلول 3+3  را تایپ می کنیم.

علامت + یک عملگر محاسباتی است و دو عدد هم داده است. حالا روی کلید Enter در نوار فرمول کلیک می کنیم. اطلاعاتی که وارد شد عینا نمایش داده می شود.

هدف ما از Enterنمایش فرمول و دیدن نتیجه بود. نه دیدن 3+3

از 3 جزءای که نام بردیم عدد و عملگر را وارد کردیم.

حالا مثلا روی سلول C1 کلیک می کنیم و این بار اول علامت مساوی را وارد می کنیم و بعد ، 3+3

به این صورت: 3+3= و روی کلید Enter کلیک می کنیم و این بار عدد 6 را خواهیم دید.

پس یادتان باشد برای نوشتن فرمول اول حتما باید علامت مساوی را وارد کنید.

حالا به سراغ عملگرهای دیگر می رویم. این بار روی کلید E1 کلیک می کنیم و می نویسیم : 3-7=

کلید Enter را زده و 4- را به ما می دهد. (نتیجه مشخص است)

علامت منها هم یکی از عملگرهای محاسباتی است. برای استفاده از منها، می توانیم از قسمت ماشین حسابی کیبورد استفاده کنیم. یا روی کیبورد در بالا کنار عدد صفر علامت منفی را فشار دهیم.

از عملگرهای دیگر می توانیم از تقسیم استفاده کنیم. ما این بار در سلول H1 کلیک می کنیم و می نویسیم  2/10= و با کلیک روی کلید Enter می توانیم نتیجه را ببینیم. (5)

عملگر ضرب (*): برای نوشتن ضرب باید از علامت * استفاده کنیم. ما در سلول J1 می نویسیم: 4*2=

علامت * را با نگه داشتن کلید Shift و زدن & می توان نوشت.

حالا با کلیک رویEnter  می توانیم نتیجه 8 را ببینیم.

آشنایی با نحوه عملکرد عملگرها

در سلول A1 فرمول زیر را می نویسیم:

خوب فکر می کنیم که نتیجه باید 16 شود.

حالا روی کلید Enter کلیک می کنیم. دیدیم که نتیجه 11 می شود.

علت چیست؟

می بینیم که ابتدا 2 را در 3 ضرب کرده و بعد با 5 جمع کرده است.

بله درست است. همین اتفاق رخ داده. چون عملگرها ترتیب اولویت دارند. اینجا اول عملگر ضرب عمل کرده است و سپس عملگر +

حالا اگر ما بخواهیم از این اتفاق جلوگیری کنیم باید از پرانتز استفاده کنیم تا به نتیجه مطلوب برسیم.

یعنی عملیاتی که می خواهیم اول انجام شود را داخل پرانتز می گذاریم. روی سلول A1 کلیک می کنیم و فرمول را به این شکل می نویسیم : 2*(5+3)= حالا با کلیک روی اینتر نتیجه دلخواهمان را می بینیم. نتیجه 16 است. ابتدا حاصل پرانتز محاسبه شد و سپس نتیجه حاصل از پرانتز در 2 ضرب شد.

حالا روی سلول  C1 کلیک می کنیم و یک فرمول دیگر می نویسیم. 2-3+4= این بار دیگر این عملیات درست انجام می شود و حاصل 5 خواهد بود.

مفهوم آدرس دهی

در این درس راجع به مفهوم آدرس دهی صحبت می کنیم. در درس های قبل در یک سلول مستقیما شروع به نوشتن فرمول کردیم. اول مساوی ، بعد عدد و سپس عملگر موردنظرمان را نوشتیم. اما حالا می خواهیم به جای نوشتن عدد در فرمول ، اعداد را در سلول های موردنظر وارد کنیم و بعد در فرمول به جای عدد از آدرس سلول هایی که داده هایمان داخل آن هستند ، استفاده کنیم.

اول یک فایل جدید باز می کنیم. در سلول A1 کلیک می کنیم و یک عدد وارد می کنیم. مثلا 250

سپس در سلول B1 کلیک می کنیم و 180 را وارد می کنیم.

و بعد در سلول C1 کلیک کرده و شروع به نوشتن فرمول می کنیم.

اول علامت مساوی و بعد به جای نوشتن عدد، a1 را تایپ می کنیم.

به محض وارد کردن a1 دور این سلول یک کادر رنگی قرار می گیرد.

سپس علامت + و بعد b1 را وارد می کنیم. دور b1 هم یک کادر رنگی قرار می گیرد. حالا روی کلید اینتر در نوار فرمول کلیک می کنیم. نتیجه مشخص می شود. جمع سلول a1 و سلول b1 برابراست با :

430

 

بعد از زدن اینتر:

حالا شما می توانید داده های درون سلول ها را تغییر دهید. هر تغییری که به این دو سلول بدهیم در حاصل جمع  اثر می گذارد.

3 تا سلول را انتخاب و Copy می کنیم. روی سلول A3 کلیک کرده و روی کیبورد، enter را می زنیم.

سلول ها در اینجا کپی می شوند. حالا اگر در A1 عدد را تغییر دهیم چه اتفاقی می افتد؟

فقط حاصل جمع در سلول  C1 تغییر می کند.

حالا سراغ سلول A3 می آییم  و این عدد را تغییر می دهیم. حاصل جمع در سلول C3 تغییر پیدا خواهد کرد.

حال سلول C1 را انتخاب می کنیم. به نوار فرمول می رویم می بینیم که فرمول با سلول A1 و B1 یعنی (=A1+B1) نوشته شده است.

حالا به سلول C3 می رویم فرمول با سلول A3+B3= نوشته شده است.

یعنی زمانی که سلول ها را کپی کردیم، فرمول هم تغییر پیدا کرده است.

این بار سلول C1 را کپی می کنیم و آن را در سلول C5، Paste می کنیم. مقدار آن 0 می شود.

 

 

دلیل: خوب به نوار فرمول نگاه کنید در آنجا حاصل جمع A5 و B5 نوشته شده است.

چون این دو سلول خالی هستند سپس نتیجه 0 را به ما می دهد. ما در آنها عدد وارد می کنیم. بلافاصله حاصل جمع آنها نمایش داده می شود.

ما 2 روش آدرس دهی در Excel داریم :

1. روش آدرس دهی نسبی: آدرس دهی ای که در بالا انجام شد از این نوع بود و  می بینیم که  در هر جا که این فرمول را کپی می کنیم ، آدرس دهی فرق می کند.

2. روش آدرس دهی مطلق: رو سلول F1 کلیک می کنیم و عدد 100 را وارد می کنیم.

حالا در سلول G1 کلیک می کنیم و عدد 50 را وارد می کنیم.

به سراغ سلول H1 می آییم و شروع به نوشتن فرمول می کنیم.

اول: =

و بعد F1 را به این شکل می نویسیم: $f$1=

برای نوشتن $ باید کلید Shift را نگه داشته و بعد 4 را فشار دهیم.

و بعد $G و سپس $1 را وارد می کنیم. حالا روی کلید اینتر در نوار فرمول کلیک می کنیم. باز هم حاصل جمع را می بینیم.

 این بار روی سلول F1 کلیک و درگ می کنیم تا سلول H1 و بعد دستور Copy. روی سلول F3 کلیک می کنیم و کلید Enter را فشار می دهیم. حالا روی سلول F3 کلیک می کنیم و کلید enter را فشار می دهیم.

حالا روی سلول F3 کلیک می کنیم و کلید enter را فشار می دهیم. عمل Paste انجام شد. حالا روی سلول F3 آمده و 100 را به 200 تبدیل می کنیم.

می بینیم که هنوز در حاصل جمع هیچ تغییری ایجاد نمی شود.

ما می آییم و سلول H3 را انتخاب می کنیم. می بینیم که سلول من هنوز حاصل جمع F1 و G1 را نشان می دهد.

پس این بار فرمول  با Copy  کردن تغییری نکرد.

حالا روی F1 کلیک می کنیم و 100 را به 50 تبدیل می کنیم.

حاصل در هر دو سلول H3 و H1 تغییر می کند. (این هم از آدرس دهی مطلق)

پس دیدیم که این دو روش آدرس دهی کاربردهای زیادی دارند.

انواع خطا در اکسل

معمولا وقتی ما فرمولی در کاربرگمان می نویسیم نتیجه آن را درست می بینیم. اما بعضی از اوقات هم است که ممکن است با خطاهایی در اکسل روبه رو شویم. تعداد این خطاها زیاد نیستند.

و ما به راحتی می توانیم آنها را در اکسل بشناسیم و تشخیص دهیم.

با یکی از این خطاها قبلا آشنا شده ایم.

یک سلول را انتخاب کنید در سلول عدد 3000000 را وارد کنید و در بالا روی علامت $ کلیک کنید.

اطلاعات داخل سلول به # تبدیل شد. این خطا را زمانی می بینیم که طول داده های ما از طول سلول بیشتر باشد.

از خطاهای دیگری که ممکن است در اکسل ببینیم این است که به فرمول داده های اشتباهی داده شود.

مثلا به سلول B3 آمده و عدد را به حرف تغییر می دهیم و می نویسیم: aa

در اینجا  این خطا را می بینیم.

 

 

چون این داده برای فرمول قابل فهم نیست. یا مثلا ممکن است که این اشکال در فرمول نویسی پیش بیاید.

ما در سلول C1 کلیک می کنیم.

و در نوار فرمول، فرمول را عوض می کنیم. مثلا به جای B1 ، cell می نویسیم.

این فرمول برای اکسل نامفهوم و ناشناخته می باشد.

پس  باز با یک خطا روبه رو می شویم.

یکی دیگر از خطاهایی که در اکسل می بینیم زمانی است که فرمول عددی را به عدد صفر تقسیم کنیم.

ما در سلول A7 کلیک میکنیم و فرمول را انگلیسی می نویسیم:  a5/a6=

با این خطا روبه رو خواهیم شد.

اگر در سلول A6 یک عدد وارد کنیم، این خطاها هم از بین می رود و دیگر خطایی نمی بینیم. این هم از انواع خطاهایی که در اکسل ممکن است با آنها روبه رو شویم.

آشنایی با توابع 

همان طور که در درس قبل دیدیم، فرمول نویسی خیلی سخت نیست. ولی خوب تک تک آدرس دهی در سلول هایی که می خواهیم با آنها محاسبه انجام دهیم کار خسته کننده ای است.

چون ما که همیشه آدرس دهی بین 2 یا چند سلول را نداریم.

معمولا در محاسبات سلول های زیادی دخیل هستند.

البته فرمول ها هم همیشه به این سادگی نیستند.

در اکسل فرمول های از پیش ساخته شده ای هستند که ما آنها را به عنوان تابع می شناسیم و ما در انجام محاسبات می توانیم از آن ها استفاده کنیم.

در این درس روش استفاده از توابع را توضیح خواهیم داد.

در اکسل توابع زیادی است. ولی در اینجا تنها با تعداد محدودی از آنها آشنا می شویم.

در ابتدا یک فایل باز می کنیم. کلید ترکیبی Ctrl+O را زده و یک فایل را انتخاب می کنیم.

قبلا هم از این فایل استفاده کردیم. میزان کارکرد یک فروشگاه در یک سالن را نشان می دهد که میزان فروش هر غرفه در هر ماه مشخص شده است.

به قسمت پایین کاربرگ نگاه کنید. در این فایل یک کاربرگ دیگر هم داریم. روی این کاربرگ کلیک می کنیم.

همان میزان فروش را به شکل دیگری قرار می دهیم.

و می خواهیم یک سری محاسبات را در اینجا انجام دهیم.

خوب به این جدول نگاه کنید. به آخرین سطر یعنی سطر 15 نگاه کنید. جمع کل را نوشته است و در آخرین ستون هم به همین ترتیب می باشد.

ما می خواهیم جمع فروش هر غرفه را در تمام ماه های سال به دست بیاوریم. پس باید در اینجا جمع هر ستون را به دست بیاوریم. برای جمع زدن هر ستون خیلی راحت می توانیم عمل کنیم. مثلا در مورد غرفه کیف و کفش ابتدا باید به سلول B15 آمده و بعد شروع به نوشتن فرمول کنیم.

در ابتدا علامت = را درج کرده و سپس باید نام تمام سلول های مورد نظرمان را بنویسیم. خوب این کار بسیار خسته کننده است. می خواهیم این بار از یک تابع استفاده کنیم. برای استفاده از تابع اول باید سلول موردنظرمان را انتخاب کنیم که این کار را انجام دادیم و بعد علامت = را گذاشته.حالا به جای نوشتن نام تک تک سلول ها اسم تابع موردنظر را وارد می کنیم.

ما الان می خواهیم از تابعی به نام تابع Sum استفاده کنیم.

که برای جمع استفاده می شود.

پس نام تابع را وارد می کنیم. به محض اینکه حرف s را تایپ می کنیم نرم افزار به ما کمک می کند و یک لیست از توابع را برای ما باز می کند.

Sum را انتخاب کرده و نوبت به سلول هایی می رسد که قرار است جمع زده شود.

پرانتز را باز کرده اسم اولین سلول را در آنجا وارد می کنیم. یعنی b3 و بعد علامت دو نقطه (:)

سپس آخرین سلول یعنی b14 را وارد می کنیم و پرانتز را می بندیم. حالا enter را زده. حاصل جمع این ستون در این سلول مشخص شد.

البته می توانیم از این روش هم استفاده کنیم.

در نوار فرمول =sum(C3:C14) را می گذاریم. سپس روی C3 تا C14 با کلیک و درگ سلول هایی را که قرار است جمع زده شود انتخاب می کنیم.

 و بعد کلید Enter را فشار می دهیم. کمی راحت تر و سریع تر شد.

باز راه حل دیگری هم وجود دارد.

راه آسان تر: سلول D15 را انتخاب کرده به ریبون editing می رویم. چند تا تابع وجود دارد که کاربرد زیادی دارند و اولی آنها  Sum است. فقط کافی است که Sum را کلیک کنید.

بلافاصله فرمول را خودش نوشت و سلول های بالایی سلول را که هم داده های عددی داخل آن است را می توان انتخاب کرد. سپس کلید Enter را فشار می دهیم.

روی سلول D15 کلیک می کنیم و از آن  Copyگرفته و از سلول H15    تا E15 را انتخاب می کنیم. و دستور Paste را صادر می کنیم.

الان جمع تمام ستون ها محاسبه شد. فقط طول سلول های که از داده های من کمتر شده است را درست می کنیم.

نکته: (طریقه یکی کردن فرمت ها با هم)

ما یکی از سلول هایی را که فرمتشان فارسی است و به ریال است انتخاب می کنیم.

سپس سلول های جمع زده شده را انتخاب کرده و سپس دستور Paste را صادر می کنیم.

روی Paste Option کلیک کرده و گزینه Formatting Only را انتخاب می کنیم تا فرمت این سلول ها هم با بقیه سلول ها یکی شود.

ادامه مطلب